Twee roostermakers op verschillende scholen in Nederland. Ik noem ze Peter en Lisa (fictief). Twee totaal verschillende mensen met hun eigen karakter en eigen ervaring en toch zoveel overeenkomsten als het gaat over het onderwerp burn-out.
Supportwijs heeft veel contact met roostermakers door het hele land. En ja… dan hoor je best wel eens dat er scheuren ontstaan. Signalen dat er iets mis gaat zoals: prikkelbaar, vermoeid, onrustig, opgejaagd, energieloos, gespannen, slecht slapen, enz. De twee roostermakers die ik heb geïnterviewd kregen ook te maken met deze klachten. Daardoor zakte Lisa finaal door het ijs en Peter zelfs (bijna) twee keer. Hij kon nog net met één been op het droge blijven. Maar in beide gevallen ging het om langdurige uitval en dan moet je toch denken aan zo’n zes maanden uit de roulatie.
De hartkloppingen zijn te heftig, je slaapt heel slecht, je kunt niet meer werken en je hebt gewoonweg geen lucht meer. Je hebt het zelf niet meer in de hand en je zit huilend achter je bureau. Het is op. Je meldt je ziek. Even terug naar de omstandigheden die meespeelden. Bij Peter speelde de eerste keer zijn privésituatie een rol. Daarnaast waren er lastige werkgerelateerde omstandigheden zoals: last minute acties vanuit de schoolleiding, geen goede informatievoorziening, wisseling bij de schoolleiding en Peter was in zijn eentje verantwoordelijkheid voor alle mogelijke roosters. Bij de tweede werkgever was zijn privésituatie zeer stabiel, maar op het werk speelden vergelijkbare zaken zoals de eerste keer mee, aangevuld met alle onrust rondom corona en een zieke rooster collega. De signalen van de eerste keer kwamen hierdoor weer terug. Zo herkenbaar, maar toch… ging het voor de tweede keer mis. Bij Lisa speelde de corona-periode een grote rol naast problemen in de privé situatie en een verstoorde relatie met haar leidinggevende. Terwijl zij snoeihard werkte, kon ze ook nog eens niet bouwen op haar collega. Probeer die ballen dan maar eens in de lucht te houden.
Als de roostermakers terugkijken op deze periode dan zijn er veel overeenkomsten. Ze hadden beide dezelfde ervaringen: slechte communicatie, geen duidelijke kaders, geen steun en waardering van leidinggevenden, gevoel dat je er alleen voor staat en uitval van directe collega’s waardoor jij dubbel zo hard moet werken. De gebrekkige communicatie die deze roostermakers hebben ervaren, heeft bijvoorbeeld te maken met nieuwe ontwikkelingen die ineens moeten worden verwerkt in het rooster. “Men bedenkt iets nieuws en gooit dat over de schutting bij de roostermaker en oh ja… het moet eind van de week klaar zijn”. Lisa en Peter werkten zich een slag in de rondte. De deur van het kantoor gaat dicht en in de pauzes wordt doorgewerkt; “Ik werk vanavond nog maar even door, want het moet toch af”. “Ik kan het mezelf niet veroorloven om het rooster niet af te maken, want de leerlingen en docenten rekenen op mij”. “De schoolleiding heeft duidelijk aangegeven dat het eind van de week klaar moet zijn”.
Hier spreekt een hoge mate van verantwoordelijkheidsgevoel. Niks mis mee toch? Op zich niet, maar deze opgebouwde werkdruk, kan je uiteindelijk de das omdoen. Ergens houdt het een keer op. Je geest wil misschien nog lekker door, maar je lichaam haakt af. Beide roostermakers geven aan dat bovengenoemde ad hoc acties voor een roostermaker grote impact hebben. Immers, er moet eerst onderzocht worden of het allemaal wel mogelijk is. Dus wat een leuke uitdaging hoort te zijn, wordt een race tegen de klok. En morgen moet je weer naar het werk, maar eigenlijk kun je niet meer. Dit is slechts een voorbeeld van een gebeurtenis waardoor de spanning kan oplopen.
Lisa en Peter zijn beide nog steeds als roostermaker aan de slag, want het is nu eenmaal een machtig mooi beroep! Ze zijn hersteld en hebben geleerd. Geleerd om beter de grenzen aan te geven. Om kaders te stellen en afspraken te maken over bepaalde werkwijzen. Maar ook afspraken over betere communicatie. Als er pieken in de werkzaamheden ontstaan, dan geven beide roostermakers aan dat ze signalen uit het verleden wel herkennen. Als een soort waarschuwing. De kunst is hoe je daarmee omgaat. Beide hebben hele verschillende karakters. Peter is zeer dienstbaar, rustig, een pietje-precies, kan moeilijk dingen loslaten en wil alles goed doen voor de collega’s. Lisa is heel dynamisch en pittig, wil al het onmogelijke mogelijk maken en is zeer perfectionistisch. Allemaal prachtige eigenschappen die ook je valkuil kunnen zijn.
Beide geven aan van wel. Toch is er altijd een klein stemmetje op de achtergrond die waarschuwt als het dreigt mis te gaan.
Dit verhaal zal voor veel mensen herkenbaar zijn. Ik bedank Peter en Lisa voor hun openhartigheid. Ze hebben een aantal nuttige tips gegeven waar ze hun collega roostermakers misschien mee kunnen helpen om te voorkomen dat ze door het ijs zakken:
Liever telefonisch contact? Laat hieronder je gegevens achter en we bellen je binnen één werkdag terug.
"*" geeft vereiste velden aan